.png)
W ostatnich latach cudzoziemcy chętnie przyjeżdżają do Polski nie tylko w celach turystycznych, ale również zarobkowych. Zarówno oni sami jak i ich pracodawcy chcą więc wiedzieć, jak wygląda zatrudnienie w Polsce i jakie dokumenty należy uzyskać.
Jakie dokumenty są wymagane przy zatrudnieniu cudzoziemców spoza UE?
Cudzoziemiec przybywający do Polski w celu wykonywania pracy powinien zadbać o to, aby jego pobyt na terytorium RP był legalny a tytuł pobytowy który posiada uprawniał do wykonywania pracy. O tytuł pobytowy ubiega się sam cudzoziemiec. Do wykonywania pracy na terytorium Polski uprawnieni są cudzoziemcy, którzy przebywają w Polsce na podstawie:
wizy, z wyjątkiem wizy, wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (cel turystyczny, ochrona czasowa, przyjazd ze względów humanitarnych)
art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (czyli złożył wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy lub stały) lub umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu cudzoziemca), lub
wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen lub
dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen lub
w ramach ruchu bezwizowego.
Cudzoziemiec zamierzający podjąć lub kontynuować pracę na terytorium Polski przez okres dłuższy niż 3 miesiące może także ubiegać się o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę. Ten rodzaj zezwolenia uprawnia zarówno do pracy jak i do pobytu w Polsce. Zezwolenie to udziela wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Warto zaznaczyć, że karta pobytu uzyskana w procedurze zezwolenia na pobyt czasowy i pracę jest niejako „przypisana” do konkretnego pracodawcy. Wobec tego, w momencie ustania stosunku pracy Cudzoziemiec musi zawiadomić pisemnie właściwego wojewodę o utracie pracy w terminie 15 dni roboczych.
Natomiast zadaniem pracodawcy jest uzyskanie dokumentów uprawniających cudzoziemca do legalnego wykonywania pracy w Polsce, warunkujące jednocześnie wydanie wizy lub zezwolenia na pobyt czasowy w tym celu. Do tych dokumentów należą: zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową lub wpis do ewidencji oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy a w przypadku obywateli Ukrainy może to być powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy.
Co do zasady, cudzoziemcy chcący podjąć pracę w Polsce powinni posiadać zezwolenie na pracę wydane przez właściwego wojewodę. Przepisy przewidują jednak wiele wyjątków od tej zasady. Jednym z nich jest możliwość zastosowania wobec cudzoziemców będących obywatelami Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Gruzji lub Armenii tzw. uproszczonej procedury powierzenia pracy cudzoziemcowi, tj. zatrudnienia na podstawie zarejestrowanego we właściwym urzędzie pracy oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy. Obecne przepisy dają możliwość rejestrowania powyższych oświadczeń na wydłużony okres 24 miesięcy. Nie ma również obowiązku oczekiwania, by móc zarejestrować kolejne. Można to zrobić od razu po zakończeniu ważności poprzedniego dokumentu. Warto pamiętać, że cudzoziemiec może podjąć pracę, dopiero gdy powiatowy urząd pracy wpisze dane oświadczenie do ewidencji oświadczeń. Pracodawca nie powinien zapomnieć o obowiązku pisemnego powiadomienia właściwego powiatowego urzędu pracy w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń o jej podjęciu bądź nie podjęciu przez cudzoziemca. W przypadku obywateli Ukrainy, których pobyt uznaje się za legalny na terytorium Polski można powierzyć im pracę dokonując jedynie elektronicznego powiadomienia właściwego urzędu pracy. Termin w którym należy dokonać tego powiadomienia, to 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy.
Następnie pracodawca ma obowiązek podpisać z cudzoziemcem odpowiednią umowę (umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną), która powinna być sporządzona w języku dla niego zrozumiałym. Jeśli w oświadczeniu lub zezwoleniu jako podstawa prawna zatrudnienia została wskazana umowa o pracę, nie można wówczas zawrzeć z cudzoziemcem umowy cywilnoprawnej bez zmiany tego zezwolenia lub rejestracji nowego oświadczenia. Jeśli ma miejsce zatrudnienie cudzoziemca na umowę o pracę, zasadą jest, że jego warunki zatrudnienia nie mogą być mniej korzystne niż te, które gwarantują polskie przepisy prawa pracy. Niezależnie od tego, czy pracodawca zatrudnia cudzoziemca w Polsce, czy też deleguje go do świadczenia usług na terytorium Polski, ma obowiązek zapewnić mu warunki zatrudnienia, które są zgodne z polskimi przepisami.
Należy pamiętać, by zgłosić cudzoziemca do ubezpieczenia społecznego, jeśli wynika to z formy zatrudnienia.
Pracodawca powinien również skopiować i przechowywać dokument pobytowy cudzoziemca.
Zatrudnienie cudzoziemca posiadającego kartę pobytu
Karta pobytu potwierdza tożsamość cudzoziemca oraz uprawnia, wraz z dokumentem podróży do wielokrotnego przekraczania granicy Polski bez konieczności uzyskania wizy. To także dokument zezwalający na pobyt. Jeśli cudzoziemiec legitymuje się ważną kartą pobytu, jego pobyt w Polsce jest legalny. Niektóre z kart pobytu posiadają adnotację "dostęp do rynku pracy". Taką adnotację umieszcza się w dokumentach cudzoziemca, który jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce lub jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w ramach posiadanego zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Odpowiedzialność pracodawcy
Pracodawca jest odpowiedzialny za legalne zatrudnienie cudzoziemca. Ciąży na nim obowiązek weryfikacji czy cudzoziemiec ma ważny tytuł pobytowy oraz, czy pozwala on na wykonywanie pracy (np. wiza turystyczna wyklucza możliwość zatrudnienia). Dodatkowo to podmiot zatrudniający cudzoziemca występuje do właściwego urzędu o wydanie zezwolenia na pracę dla obcokrajowca i zobowiązany jest do zapewnienia warunków pracy i płacy takich samych jak w zezwoleniu.
Kary za nielegalne powierzenie pracy obcokrajowcowi są wysokie i wynoszą od 1 000 do nawet 30 000 zł. Ponadto, niezgodne z prawem zatrudnienie pracownika zagranicznego może skutkować odmową wydania zezwoleń na pracę dla innych obcokrajowców w przyszłości.
Jakie kary za nielegalną pracę ponosi cudzoziemiec?
Cudzoziemiec wykonujący pracę nielegalnie, zgodnie z ustawą o cudzoziemcach, podlega karze grzywny.
Negatywną dla cudzoziemca konsekwencją nielegalnego wykonywania pracy może być zobowiązanie do wyjazdu z Polski i otrzymanie zakazu ponownego wjazdu do kraju i innych państw obszaru Schengen na okres od roku do 3 lat.
Comments