Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania – uważaj co podpisujesz!

Postępowanie administracyjne jest co do zasady dwuinstancyjne. Oznacza to, że od decyzji administracyjnej przysługuje odwołanie do organu wyższej instancji. Organ, do którego strona ma prawo wnieść odwołanie określają przepisy szczególne, i tak np. w sprawie decyzji o wydanie zezwolenia na pracę dla cudzoziemca wydanej przez wojewodę, przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw pracy, a w przypadku decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, odwołanie przysługuje do Komendanta Głównego Straży Granicznej. Decyzja administracyjna wydana przez organ pierwszej instancji stanie się ostateczna i będzie wywoływać skutki prawne z momentem upływu terminu do wniesienia od niej odwołania lub zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania. Wyjątek stanowią decyzje, którym na podstawie przepisów szczególnych nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Regulację prawną przewidującą instytucję zrzeczenia się przez stronę prawa do wniesienia odwołania do kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: kpa) wprowadzono 7 kwietnia 2017 r. Zgodnie z art. 127a. § 1kpa przed upływem terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do jego wniesienia wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję. Z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia strony o skorzystaniu z przedmiotowego prawa, decyzja staje się ostateczna, czyli nie można skutecznie wnieść od niej odwołania oraz prawomocna, czyli nie możemy skutecznie zaskarżyć jej w postępowaniu sądowym. Z jednej strony w piśmiennictwie można spotkać się z poglądem o dopuszczalności i skuteczności cofnięcia przez stronę oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania, jeżeli doręczenie pisma cofającego zrzeczenie nastąpiło przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Z drugiej jednak strony w orzecznictwie sądowym akcentuje się konieczność rozróżnienia sytuacji w zależności od ilości stron biorących udział w postępowaniu. I tak, gdy w sprawie mamy do czynienia z wielością stron i jedynie część z nich (lub jedna) zrzeknie się prawa do składania odwołania, to dopóki nie upłynie termin do złożenia odwołania przez pozostałe strony postępowania lub nie zrzekną się one przysługującego im prawa, decyzja nie jest ostateczna. W tym właśnie czasie również podmiot, który wcześniej zrzekł się prawa do złożenia odwołania, może skutecznie cofnąć oświadczenie, o którym mowa w art. 127a § 1 kpa. Cofnięcie oświadczenia mogłoby nastąpić w terminie 14 dni licząc od dnia doręczenia decyzji tej stronie i w tym terminie powinno być również złożone odwołanie. Jeżeli natomiast w postępowaniu występuje tylko jedna strona, to skuteczne zrzeczenie się przez nią prawa do złożenia odwołania w oparciu o art. 127a § 1 kpa rodzi ten skutek, że decyzja ta staje się natychmiast ostateczna i prawomocna. W konsekwencji strona ta nie ma możliwości cofnięcia złożonego przez nią wcześniej oświadczenia woli.

Zatem, jeżeli będąc stroną postępowania np. w sprawie zobowiązania do powrotu, złożymy oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania, od wydanej decyzji możemy wnieść odwołanie, ale będzie ono nieskuteczne. Pozostanie nam tylko podnosić brak skuteczności naszego oświadczenia woli oraz wykazywać błędy prowadzenia postępowania przez organ.